วันจันทร์ที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2556

อาชีพ

ความรู้เกี่ยวกับงานอาชีพ

ความรู้เกี่ยวกับงานอาชีพ
1.1 ประเภทและลักษณะของอาชีพ

อาชีพ หมายถึง การทำกิจกรรม การทำงาน การประกอบการที่ไม่เป็นโทษแก่สังคม
และมี รายได้ตอบแทน โดยอาศัยแรงงาน ความรู้ ทักษะ อุปกรณ์ เครื่องมือ วิธีการ
แตก ต่างกันไป
ประเภทและลักษณะของอาชีพ
การแบ่งประเภทของอาชีพ สามารถจัดแบ่งตามลักษณะได้เป็น 2 ลักษณะ คือ
แบ่งตามเนื้อหาวิชาของอาชีพ และแบ่งตามลักษณะของการประกอบอาชีพ
1. การแบ่งอาชีพตามเนื้อหาวิชาของอาชีพ
สามารถจัดกลุ่มอาชีพตามเนื้อหาวิชา ได้เป็น 6 ประเภท ดังนี้
1.1 อาชีพเกษตรกรรม ถือว่าเป็นอาชีพหลัก และเป็นอาชีพสำคัญของประเทศ ปัจจุบันประชากรของไทยไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ยังประกอบอาชีพนี้อยู่ อาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพเกี่ยวเนื่องกับการผลิต และการจัดจำหน่ายสินค้าและ
บริการทางด้านการเกษตรซึ่งผลผลิตทางการเกษตร นอกจากใช้ในการบริโภค
เป็นส่วนใหญ่แล้วยังใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตทาง อุตสาหกรรมอีกด้วย
อาชีพเกษตรกรรม ได้แก่ การทำนา ทำไร่ ทำสวน เลี้ยงสัตว์ ฯลฯ
1.2 อาชีพอุตสาหกรรม การทำอุตสาหกรรม หมายถึง การผลิตสินค้าอันเนื่องมาจาก
การนำเอาวัสดุ หรือสินค้าบางชนิดมาแปรสภาพให้เกิดประโยชน์ต่อผู้ใช้มากขึ้น
กระบวนการ ประกอบการอุตสาหกรรม ประกอบด้วย
ในขั้นตอนของกระบวนการผลิต มีปัจจัยมากมายนับตั้งแต่แรงงาน เครื่องจักร เครื่องมือ
เครื่องใช้ เงินทุน ที่ดิน อาคาร รวมทั้งการบริหารจัดการ
การประกอบอาชีพ อุตสาหกรรม แบ่งตามขนาด ได้ดังนี้
อุตสาหกรรมในครอบครัว เป็นอุตสาหกรรมที่ทำกันในครัวเรือน หรือภายในบ้าน ใช้แรงงานคนในครอบครัวเป็นหลัก บางทีอาจใช้เครื่องจักรขนาดเล็กช่วยในการผลิต
ใช้วัตถุดิบ วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่นมาเป็นปัจจัยในการผลิตอุตสาหกรรมในครัวเรือน
ได้แก่ การทอผ้า การจักสาน การทำร่ม การทำอิฐมอญ ฯลฯ ลักษณะการดำเนินงาน
ไม่ เป็นระบบเท่าใดนัก รวมทั้งการใช้เทคโนโลยีแบบง่าย ๆ ไม่ยุ่งยากซับซ้อน
และ มีการลงทุนไม่มากนัก
อุตสาหกรรมขนาดย่อม เป็นอุตสาหกรรมที่มีการจ้างคนงานมากกว่า 50 คน
ใช้เงินทุนดำเนินการไม่ เกิน 10 ล้านบาท อุตสาหกรรมขนาดย่อม ได้แก่ โรงกลึง
อู่ซ่อมรถ โรงงานทำขนมปัง โรงสีข้าว เป็นต้นในการดำเนินงานของอุตสาหกรรม
ขนาดย่อม มีขบวนการผลิตไม่ซับซ้อน ใช้แรงงานที่มีฝีมือไม่มากนัก
อุตสาหกรรมขนาด กลาง เป็นอุตสาหกรรมที่มีการจ้างคนงานมากกว่า 50คน
แต่ไม่เกิน 200 คน ใช้เงินทุนดำเนินการมากกว่า 10 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 100 ล้านบาท
อุตสาหกรรม ขนาดกลางได้แก่ อุตสาหกรรมทอกระสอบ อุตสาหกรรมเสื้อผ้าสำเร็จรูป
เป็นต้น การดำเนินงานของอุตสาหกรรมขนาดกลางต้องมีการจัดการที่ดี แรงงานที่ใช้
ต้อง มีทักษะ ความรู้ ความสามารถในกระบวนการผลิตเป็นอย่างดี เพื่อที่จะได้สินค้า
ที่ มีคุณภาพระดับเดียวกัน
อุตสาหกรรมขนาดใหญ่ เป็นอุตสาหกรรมที่มีคนงานมากกว่า 200 คนขึ้นไป เงินทุน
ในการดำเนินการ มากกว่า 200 ล้านบาท อุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ได้แก่ อุตสาหกรรม
ผลิต แบตเตอรี่ อุตสาหกรรมถลุงเหล็ก เป็นต้น อุตสาหกรรมขนาดใหญ่มีระบบการจัดการ
ที่ ดี ใช้คนที่มีความรู้ ทักษะ ความสามารถเฉพาะด้าน หลายสาขา เช่น วิศวกรรม
อิเล็กทรอนิกส์ ในการดำเนินงานผลิตมีกรรมวิธีที่ยุ่งยาก ใช้เครื่องจักร คนงาน เงินทุน
จำนวน มากขึ้น มีกระบวนการผลิตที่ทันสมัยและผลิตสินค้าได้ทีละมาก ๆ มีการว่าจ้างบุคคลระดับผู้บริหารที่มีความสามารถ
1.3 อาชีพพาณิชยกรรมและอาชีพบริการ
อาชีพพาณิชยกรรม เป็นการประกอบอาชีพที่เป็นการแลกเปลี่ยนระหว่างสินค้ากับเงิน ส่วนใหญ่จะมีลักษณะเป็นการซื้อมาและขายไป ผู้ประกอบอาชีพทางพาณิชยกรรมจึงจัด
เป็นคนกลาง ซึ่งทำหน้าที่ซื้อสินค้าจากผู้ผลิตและนำมาขายต่อให้แก่ผู้บริโภค ประกอบด้วย
การ ค้าส่งและการค้าปลีก โดยอาจจัดจำหน่าย ในรูปของการขายตรงหรือขายอ้อม
อาชีพ บริการ หมายถึง อาชีพที่ทำให้เกิดความพอใจแก่ผู้ซื้อ การบริการอาจเป็นสินค้า
ที่มีตัวตน หรือไม่มีตัวตนก็ได้ การบริการที่มีตัวตน ได้แก่ บริการขนส่ง บริการทางการเงิน
ส่วนบริการที่ ไม่มีตัวตน ได้แก่ บริการท่องเที่ยว บริการรักษาพยาบาล เป็นต้น
อาชีพ พาณิชยกรรม จึงเป็นตัวกลางในการขายสินค้า หรือบริการต่าง ๆ นับตั้งแต่การนำวัตถุดิบจากผู้ผลิตทางด้านเกษตรกรรม ตลอดจนสินค้าสำเร็จรูป
จาก โรงงานอุตสาหกรรม รวมทั้งคหกรรม ศิลปกรรม หัตถกรรม ไปให้ผู้ซื้อ หรือผู้บริโภค
อาชีพพาณิชยกรรมจึงเป็นกิจกรรมที่สอดแทรกอยู่ทุกอาชีพ ในการประกอบอาชีพ
พาณิชยกรรม หรือบริการ ผู้ประกอบอาชีพจะต้องมีความสามารถในการจัดหา
มีความคิดริเริ่ม และมีคุณธรรม จึงจะทำให้การประกอบอาชีพเจริญก้าวหน้า
1.4 อาชีพคหกรรม การประกอบอาชีพคหกรรม ได้แก่ อาชีพที่เกี่ยวกับการประกอบ
อาหาร ขนม การตัดเย็บ การเสริมสวย ตัดผม เป็นต้น
1.5 อาชีพหัตถกรรม การประกอบอาชีพหัตถกรรม ได้แก่ อาชีพที่เกี่ยวกับงานช่าง โดยการใช้มือในการผลิตชิ้นงานเป็นส่วนใหญ่ ได้แก่ อาชีพจักสาน แกะสลัก
ทอ ผ้าด้วยมือ ทอเสื่อ เป็นต้น
1.6 อาชีพศิลปกรรม การประกอบอาชีพศิลปกรรม ได้แก่ อาชีพเกี่ยวข้องกับ
การแสดงออกในลักษณะ ต่าง ๆ เช่น การวาดภาพ การปั้น การดนตรี ละคร
การโฆษณา ถ่ายภาพ เป็นต้น
2. การแบ่งอาชีพตามลักษณะของการประกอบอาชีพ
นอกจากจะจัดกลุ่มอาชีพเป็น 6 ประเภทแล้ว เรายังสามารถจัดกลุ่มอาชีพตาม
ลักษณะการประกอบอาชีพ เป็น 2 ลักษณะ คือ อาชีพอิสระ และอาชีพรับจ้าง
1. อาชีพอิสระ หมายถึง อาชีพทุกประเภทที่ผู้ประกอบการดำเนินการด้วยตนเอง
แต่เพียงผู้เดียวหรือ เป็นกลุ่ม อาชีพอิสระเป็นอาชีพที่ไม่ต้องใช้คนจำนวนมาก แต่หากมีความจำเป็นอาจมีการจ้างคนอื่นมาช่วยงานได้ เจ้าของกิจการเป็นผู้ลงทุน
และจำหน่ายเอง คิดและตัดสินใจด้วยตนเองทุกเรื่อง ซึ่งช่วยให้การพัฒนางานอาชีพ
เป็นไป อย่างรวดเร็วทันต่อเหตุการณ์ การประกอบอาชีพอิสระ เช่น ขายอาหาร
ขายของ ชำ ซ่อมรถจักรยานยนต์ ฯลฯ
ในการประกอบอาชีพอิสระ ผู้ประกอบการจะต้องมีความรู้ ความสามารถในเรื่อง
การบริหาร การจัดการ เช่น การตลาด ทำเลที่ตั้ง เงินทุน การตรวจสอบ
และประเมินผล เป็นต้น นอกจากนี้ยังต้องมีความอดทนต่องานหนัก ไม่ถ้อถอยต่อ
ปัญหาอุปสรรคที่เกิด ขึ้น มีความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์ และมองเห็นภาพการดำเนินงาน
ของตนเอง ได้ทะลุปรุโปร่ง
2. อาชีพรับจ้าง หมายถึง อาชีพที่มีผู้อื่นเป็นเจ้าของกิจการ โดยตัวเองเป็นผู้รับจ้าง
ทำงานให้ และได้รับค่าตอบแทนเป็นค่าจ้าง หรือเงินเดือน อาชีพรับจ้างประกอบด้วย
บุคคล 2 ฝ่าย ซึ่งได้ตกลงว่าจ้างกัน บุคคลฝ่ายแรกเรียกว่า “นายจ้าง” หรือผู้ว่าจ้าง
บุคคลฝ่ายหลังเรียกว่า “ลูกจ้าง” หรือผู้รับจ้าง มีค่าตอบแทนที่ผู้ว่าจ้างจะต้องจ่ายให้แก่
ผู้รับจ้างเรียกว่า “ค่าจ้าง”
การ ประกอบอาชีพรับจ้าง โดยทั่วไปมีลักษณะ เป็นการรับจ้างทำงานในสถาน
ประกอบ การหรือโรงงาน เป็นการรับจ้างในลักษณะการขายแรงงาน โดยได้รับค่าตอบ
แทน เป็นเงินเดือน หรือค่าตอบแทนที่คิดตามชิ้นงานที่ทำได้ อัตราค่าจ้างขึ้นอยู่กับการกำหนด
ของเจ้าของสถานประกอบการ หรือนายจ้าง การทำงานผู้รับจ้างจะทำอยู่ภายในโรงงาน
ตามเวลาที่นายจ้างกำหนด การประกอบอาชีพรับจ้างในลักษณะนี้มีข้อดีคือ ไม่ต้องเสี่ยง
กับการลงทุน เพราะลูกจ้างจะใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ที่นายจ้างจัดไว้ให้ทำงานตามที่นายจ้าง
กำหนด แต่มีข้อเสีย คือ มักจะเป็นงานที่ทำซ้ำ ๆ เหมือนกันทุกวัน และต้องปฏิบัติตามกฎ
ระเบียบของนายจ้าง
ในการประกอบอาชีพรับจ้างนั้น มีปัจจัยหลายอย่างที่เอื้ออำนวยให้ผู้ประกอบอาชีพ
รับจ้างมีความเจริญ ก้าวหน้าได้ เช่น ความรู้ ความชำนาญในงาน มีนิสัยการทำงานที่ดี
มีความ กระตือรือร้น มานะ อดทน ในการทำงาน ยอมรับกฎเกณฑ์และเชื่อฟังคำสั่ง
มี ความซื่อสัตย์ สุจริต ความขยันหมั่นเพียร รับผิดชอบ มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี รวมทั้ง
สุขภาพอนามัยที่ดี
อาชีพต่าง ๆ ในโลกมีมากมาย หลากหลายอาชีพ ซึ่งบุคคลสามารถจะเลือกประกอบ
อาชีพได้ตามความถนัด ความต้องการ ความชอบ และความสนใจ ไม่ว่าจะเป็นอาชีพ
ประเภทใด จะเป็นอาชีพอิสระ หรืออาชีพรับจ้าง ถ้าหากเป็นอาชีพที่สุจริตย่อมจะทำให้
เกิดรายได้มาสู่ ตนเอง และครอบครัว ถ้าบุคคลผู้นั้นมีความมุ่งมั่น ขยัน อดทน ตลอดจน
มี ความรู้ ข้อมูลเกี่ยวกับอาชีพต่าง ๆ จะทำให้มองเห็นโอกาสในการเข้าสู่อาชีพ และพัฒนา
อาชีพใหม่ ๆ ให้เกิดขึ้นอยู่เสมอ
กรณีตัวอย่างการประกอบ อาชีพ ต่าง ๆ
อาชีพพนักงานขับรถประจำทาง
คุณทองคำ ณรงค์ฤทธิ์ พนักงานขับรถโดยสารรถประจำทางปรับอากาศ ขสมก.
จากประสบการณ์ที่เคยขับรถ 10 ล้อ ส่งของไปต่างจังหวัดมาก่อน ประกอบกับรักการขับรถ ทำให้ไปสมัครเป็นพนักงานขับรถของ ขสมก. คุณทองคำบอกว่า การขับรถต้องอดทนมาก ต้องรับผิดชอบคนในรถทั้งหมด ตั้งแต่เริ่มต้นจนจุดสุดท้าย การขับรถต้องระมัดระวังมาก ต้องปรับตัวและแก้ปัญหาเฉพาะหน้าตลอดเวลา บางครั้งเครียด โดยเฉพาะช่วงที่การ
จราจรติดขัด งานเป็นชีวิตจิตใจ มีความสุขกับการทำงาน งานที่ทำเป็นงานที่ต่อสู้กับตัวเอง ทำให้รู้สึกภาคภูมิใจในตัวเอง
คุณทองคำ ได้รับคำชมจากผู้โดยสารอยู่เสมอ และได้รับรางวัลให้เป็นพนักงานดีเด่นของ
ขสมก. ด้วย
อาชีพวิศวกร
คุณ เพียงฤทัย ศิวารัตน์ วิศวกรอุตสาหกรรมประจำบริษัทซีเกทซึ่งเป็นบริษัทที่ผลิต
หน่วยเก็บความจำ ของเครื่องคอมพิวเตอร์มีหน้าที่วิเคราะห์และปรับปรุงขั้นตอน การผลิต
ให้ ลดลงแต่ประสิทธิภาพคงเดิม คุณเพียงฤทัยกล่าวว่า ชอบอาชีพวิศวกรมากเพราะ
ต้อง เรียนรู้ตลอดเวลาทั้งทางด้านเทคนิคและความรู้รอบตัว ที่สำคัญต้องทันสมัยก้าว
ให้ทันโลก จะทำงานด้านนี้เรื่อย ๆ และการทำงานอยู่ในปัจจุบันก็สนุกมีการเปลี่ยน
แปลงทางเทคโนโลยีค่อนข้าง สูง ทำให้งานไม่น่าเบื่อและยังท้าทายอีกด้วย แม้ว่าเธอจะเป็นวิศวกรหญิงคนเดียวในบริษัท แต่ก็ไม่มีปัญหาอะไรในการทำงาน ทุกคนให้การยอมรับและร่วมมือด้วยดีเสมอ
อาชีพช่างอิเล็กทรอนิกส์
คุณ วาทิต สิริวรจรรยาดี เจ้าของร้าน ว.สุราษฎร์ เซลล์ เซอร์วิส อำเภอเมือง จังหวัด
สุราษฎร์ธานี กล่าวว่า จากประสบการณ์ในการประกอบอาชีพอิสระตั้งแต่อยู่ในวัยเรียน รับงานซ่อมทางด้านอิเล็กทรอนิกส์ควบคู่ไปกับการศึกษา โดยที่เป็นคนขยันและสนใจ
ต่อวิชาชีพแขนงนี้ จึงเกิดแรงบันดาลใจที่จะนำไปประกอบอาชีพอย่างต่อเนื่องจนสามารถ
ผลักดัน ให้ได้เป็นเจ้าของร้านอิเล็กทรอนิกส์ที่มีชื่อเสียงในจังหวัด